ملزومات جوش و برش

ملزومات جوش و برش؛ راهنمای کامل تجهیزات مصرفی و جانبی

در فرآیندهای صنعتی و کارگاهی، ملزومات جوش و برش نقش اساسی در بهبود کیفیت، افزایش سرعت و ارتقای ایمنی ایفا می‌کنند. هرچند دستگاه‌های اصلی جوش و برش بخش مهمی از کار هستند، اما بدون استفاده از لوازم جانبی و قطعات مصرفی استاندارد، نمی‌توان به نتایج مطلوب دست یافت. این مقاله به بررسی انواع تجهیزات و لوازم جانبی جوشکاری و برشکاری شامل تورچ‌ها، مانومتر، گرمکن، سیم جوش، الکترود، فیلر و همچنین سایر ملزومات مانند نازل‌ها، کابل‌ها، کپسول گاز و تجهیزات ایمنی می‌پردازد.

تورچ‌ها؛ ابزار اصلی جوش و برش

تورچ‌ها واسطه‌ای بین اپراتور و دستگاه جوش یا برش هستند. انتخاب تورچ مناسب بر اساس نوع فرآیند و جنس فلز اهمیت بالایی دارد.

تورچ آرگون (TIG Torch)

تورچ آرگون مخصوص جوشکاری TIG است و به‌وسیله الکترود تنگستن و گاز محافظ آرگون، جوش‌های بسیار دقیق و تمیز ایجاد می‌کند. این نوع تورچ برای صنایع حساس مانند ساخت قطعات هوافضا، تجهیزات پزشکی و صنایع غذایی مناسب است.

تورچ CO2 (MIG/MAG Torch)

تورچ CO2 یا همان MIG/MAG یکی از پرکاربردترین ابزارهای جوشکاری در صنایع سنگین و سبک است. این تورچ‌ها با سیم جوش پیوسته کار می‌کنند و برای تولید انبوه و پروژه‌های بزرگ مانند سازه‌های فلزی، بدنه خودرو و خطوط تولید صنعتی انتخاب ایده‌آل هستند.

تورچ برش پلاسما

تورچ پلاسما ابزاری قدرتمند برای برش فلزات با ضخامت‌های مختلف است. این تورچ با ایجاد قوس الکتریکی و استفاده از گاز فشرده، برش‌هایی تمیز، سریع و با دقت بالا ارائه می‌دهد. صنایع فلزکاری، سازه‌های فولادی و کارگاه‌های صنعتی به شدت به تورچ‌های پلاسما وابسته‌اند.

مانومتر یا رگلاتور؛ قلب سیستم گاز

مانومتر وسیله‌ای برای کنترل و تنظیم فشار گازهای صنعتی مانند آرگون، اکسیژن و CO2 است. رگلاتور با کاهش فشار ورودی کپسول به سطحی ایمن و قابل استفاده، مانع بروز حوادث خطرناک می‌شود. انتخاب مانومتر استاندارد باعث افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش مصرف گاز می‌شود.

گرمکن گاز (Heater)

استفاده از گرمکن گاز در شرایطی که فشار خروجی بالا است یا محیط سرد باشد، ضروری است. این وسیله مانع یخ‌زدگی مانومتر و تورچ شده و عملکرد یکنواخت دستگاه را تضمین می‌کند. در صنایع بزرگ، گرمکن گاز یکی از ملزومات همیشگی سیستم‌های جوشکاری به شمار می‌آید.

مصرفی‌های جوشکاری و برشکاری

قطعات و لوازم مصرفی در جوشکاری و برش از اهمیت بالایی برخوردارند و انتخاب درست آن‌ها کیفیت نهایی کار را تضمین می‌کند.

سیم جوش

سیم جوش در فرآیندهای MIG/MAG یا جوش CO2 پرکاربردترین ماده مصرفی است. این سیم‌ها بر اساس نوع فلز پایه، ضخامت و پوشش سطحی انتخاب می‌شوند. سیم جوش مسی‌شده، استیل و آلومینیومی از پرتقاضاترین انواع هستند.

الکترود

الکترودها در جوشکاری قوسی دستی (SMAW) مورد استفاده قرار می‌گیرند. الکترودهای پوشش‌دار مانند E6013 یا E7018 بر اساس استحکام، نفوذ و نوع پوشش انتخاب می‌شوند. هر پروژه صنعتی به نوع خاصی از الکترود نیاز دارد تا اتصال نهایی مستحکم و بدون نقص باشد.

فیلر جوشکاری

فیلر یا سیم پرکننده در جوشکاری TIG و برخی روش‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب جنس فیلر متناسب با فلز پایه، نقش اساسی در کیفیت و دوام جوش دارد. به‌عنوان مثال، برای جوش آلومینیوم باید از فیلر آلومینیومی استاندارد استفاده شود.

لوازم جانبی تورچ‌ها

• نازل تورچ: هدایت‌کننده گاز محافظ
• شعله پوش و گردنه تورچ: افزایش دوام و سهولت استفاده
• الکترود تنگستن: مخصوص جوشکاری TIG
• کابل و انبر اتصال : انتقال برق و گاز

این قطعات مصرفی علاوه بر افزایش عمر تورچ، نقش مستقیم در کیفیت جوش و برش ایفا می‌کنند.

ملزومات ایمنی جوش و برش

ایمنی در جوشکاری و برشکاری اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از لوازم ایمنی مناسب علاوه بر محافظت از اپراتور، کیفیت کار را نیز تضمین می‌کند.

• ماسک جوشکاری اتوماتیک یا دستی
• دستکش نسوز و مقاوم
• عینک ایمنی برای برش پلاسما و سنگ‌زنی
• لباس نسوز و پیش‌بند چرمی

کپسول‌ها و تجهیزات گاز

بدون گازهای صنعتی، بسیاری از فرآیندهای جوش و برش امکان‌پذیر نیستند. کپسول‌های آرگون، CO2 و اکسیژن باید دارای استاندارد و تست ایمنی باشند. همچنین استفاده از واحدهای تنظیم گاز و شیرهای اطمینان برای افزایش ایمنی الزامی است.

کابل‌ها و انبر اتصال

کابل جوشکاری و گیره اتصال از اجزای حیاتی در مدار جوش هستند. کیفیت پایین کابل یا گیره می‌تواند باعث افت جریان و کاهش کیفیت جوش شود. استفاده از کابل‌های مسی با سطح مقطع مناسب و گیره‌های مقاوم توصیه می‌شود.